Sate 30/31 van 1700 tot 1832

De uitgangssituatie aan het eind van de 17e eeuw is vastgelegd in het stemkohier van 1698, dan zijn de eigenaren, elk voor 1/3 deel, Gosse Wobbes als curator over Wisse Wobbes kinderen, dorpsrechter Halbe Boockes (geniaard door Jouck en Hans Lieuwes) en de zwagers Roel Cornelis, Sicke Sytses, Wble Bientses, Wble Rommerts, allen nomine uxore.



In de eerste 40 jaar verandert er, afgezien van natuurlijk verloop door sterven en vererven, in deze verdeling in drieën weinig:

Stemkohier van 1708: Wisse Wobbes kinderen 1/3, dorpsrechter Halbe Boockes 1/3, Lieuwe Roels, voor 1/12 en gebruiker van het geheel, Folkert Sickes, voor 1/12, Wble Bientses, nomine uxore, voor 1/12, Wble Rommerts, nomine uxore, voor 1/12
De nakomelingen van Wisse Wobbes woonden in Aengwirden en Schoterland.
Stemkohier van 1718: Broer Wisses 1/3, Erven Halbe Boockes cum ux. 1/3, Lieuwe Roels en de kinderen van Lieuwe Wytses en Claas Sybrens 1/3; gebruiker: Lieuwe Roels
De connectie van Lieuwe Wytses (getrouwd met Ebeltje Jans) en Claas Sybrens (getrouwd met Trijn Teyes) is nog niet duidelijk.
Stemkohier van 1728: Broer Wisses 1/3, Halbe Boockes drie kinderen 1/3, Lieuwe Roels en de kinderen van Lieuwe Wytses en Claas Sybrens 1/3; gebruiker: Lieuwe Roels

In september 1738 koopt Goytske Halbes, een van de genoemde drie kinderen van Halbe Boockes, via auctie (openbare verkoop) het deel dat Roel Lieuwes, de net meerderjarig geworden zoon van Lieuwe Roels, in de sate bezit. Speciaal omschreven is het deel van Claas Sybrens erven: in de oostkant gelegen, welke streckt suidwaarts van 't voetpad tot noordwaarts aan de Leijen. Ook het 1/12 deel van Lieuwe Wijtses blijft buiten de koop. In het stemkohier van 1738 staat ze dan ook als eigenaarse vermeld. Er is echter geen vermelding meer van Lieuwe Wijtses, heeft hij zijn deel ook verkocht?

Stemkohier van 1738: Broer Wisses 1/3, Halbe Boockes drie kinderen 1/3, Goytske Halbes en Claas Sybrens wed. 1/3; gebruiker: Gjalt Tjeerds


De aankoop van Goytske Halbes, met links het protest van Broer Wisses.

Broer Wisses is het evenwel met deze verkoop niet eens en protesteert ratione sanguinis, op grond van bloedverwantschap. Blijkbaar met succes, want in 1748 bezit hij 2/3 sate, minus een 1/12 deel dat uit zal overeenkomen met dat van Claas Sybrens wed. Nu wordt de vrouw van Jan Sytzes als erfgename genoemd.
Heere Andries en Inckjen Boockes hebben inmiddels het resterende 1/3 deel van Inckjens tante Goytske Halbes geërfd.
Stemkohier van 1748: (zonder huizinge met 40 pm) Heere Andries nom. ux. 1/3, Broer Wisses 2/3 part min 1/12 'twelk de vrouw van Jan Sytzes competeert'; gebruiker: Hoyte Hilbrands
Sate 31 was 'met huizinge en wel 40 pm'
Stemkohier van 1758: Heere Andries nom. ux. 1/3, Broer Wisses 2/3 part min 1/12 behorende Jan Sytzes nom. fil.; gebruiker: Girbe Harmens
Stemkohier van 1768: Heere Andries nom. ux. 1/3, Oeble Fookes 2/3 part min 1/12 welk deel Jan Sytses op naam van zijn kind toekomt; gebruiker: Lubbe Eyts
Oeble Fookes woonde in de Knijpe en zal een schoonzoon van Broer Wisses zijn.

Na het overlijden van Inckjen Boockes gaat het bezit over op de zes kinderen uit haar drie huwelijken en hun nakomelingen.
Stemkohier van 1778: Andries Heeres 1/18, Cornelis Heeres 1/18, deze beide als curatoren over Halbe Roels kinderen 1/18, Corneliske Tomas, wed. Jelke Roels, nom.lib. 1/18, Booke Cornelis 1/18, Tjibbe Alberts nom. lib en Cornelis Hedmans n.ux. de rest en E.A. van Idema en Coop Jans als cur. over Uble Fookes kinderen 2/3 part min 1/12, welk deel Jan Sytses op naam van zijn zoon (dochter?) toekomt; gebruiker: Lubbe Eyts
Curator Van Idema was de grietman van Aengwirden, de grietenij waar ook de eerdere eigenaren Wisse en Gosse Wobbes woonden.

In 1787 komt de dubbele sate volledig in handen van de nakomelingen van Inckjen Boockes Swaga. Op 10 mei van dat jaar proclameren Andries Heeres c.s. (de eigenaren die in 1778 elk met 1/18 deel vermeld staan, maar zonder de inmiddels overleden Booke Cornelis) de aankoop van 2/3 van twee zathen lands, met gelijke quota van de huisinge, schuire, apparten schuire, schapehok, hieminge, hovinge, bouw- en weidlanden en heideveld, sampt de twee en een half mad marschen langshuis, alles met boomen en plantagie cum annexis, alsmeede met een leegersteed op het dorpskerkhof. In de koop zijn ook nog opgenomen 1/4 van een mad marschen op Douwe Jans' zathe en van maadlanden in de Bexterwarren onder Beets. Het geheel wordt gekocht van de kinderen van Oebele Fookes (Fookjen x Tiert Karstes, Klaaske x Jilt Sijbes, Fooke, Aukjen x Geeuwke Jans, Grijtje x Tjitse Aukes, Feykjen x Baarte Lammerts) en van Jan Sytses en diens dochter Tjitske Jans x Sjoerd Dooyes. Hun bezit gaat na vererving terug op de aankoop door Jacob Jans in 1626! Voor het geheel wordt 3200 Carg. betaald, wat de totale waarde van sate 30/31, met de bijbehorende hooilanden, op 4800 Carg. brengt.

In het stemkohier van 1788 staan alle betrokken erfgenamen vermeld: Andries Heeres 1/5, Cornelis Heeres 1/5, Cornelis en Andries Boockes en Andries Jans 1/5, Roel, Thomas en Imkjen Jelkes 1/5, Cornelis Hedmans en Willem Wopkes 1/5; gebruiker is Eyt Lubbes.
Andries Heeres erft het 1/5e deel van zijn broer Cornelis, zie het stemkohier van 1798. Hij overlijdt in 1804 en zijn weduwe Antje Lolkes neemt daarna de zaken voortvarend over. Zij koopt de andere erfgenamen in de loop der jaren uit, zo koopt zij in november 1813 1/5 deel van Roel Jelkes Oostergo voor fl. 1600. De gehele sate heeft dan dus een waarde van fl. 8000.
In de stemkohieren van 1818 en 1828 staat Antje Lolkes dan ook als enige eigenaar vermeld. De kadasterkaart van 1832 geeft precies aan welke percelen nog niet in haar bezit ware.